Jaarverslag 2016

Spoor biobased economy

Wat wilden we bereiken?

In 2013 stelden we de visie ‘Op weg naar een groene kringloopeconomie’ vast. Daarin hebben we het inzetten van biomassa als duurzame energiebron verbreed naar een “biobased economy”. Dit betekent het vervangen van fossiele grondstoffen door biomassa als grondstof of brandstof. Het inzetten van biomassa als grondstof levert het meeste op. We willen daarnaast dat biomassa voor 20% gaat bijdragen aan een energieneutrale stad. Voorgenomen activiteiten waren:

  • Duurzaam benutten van eigen biomassa waarbij de energie-waardepiramide leidend is;
  • Voorwaarden creëren voor de biobased society en aantrekken van nieuwe biobased bedrijvigheid;
  • Doorgaan met het opbouwen van kennis door samenwerking te organiseren en bij te dragen aan onderzoek en pilots;
  • De vestigingsvoorwaarden voor biobased bedrijven verbeteren;
  • Onderzoeken en experimenteren met benutten van biomassa en het inzetten van biomassa voor energieproductie;
  • Stimuleren en faciliteren kennisontwikkeling, onder andere door symposia en bijdragen aan haalbaarheidsonderzoeken en start-ups. Beschikbare kennis over biobased society beter ontsluiten;
  • Meewerken aan het initiatief ‘de groene loper’ om het vestigingsklimaat voor biobased bedrijven te verbeteren.

We onderzoeken de kansen van verbouw van biomassa op niet gebruikte bedrijventerreinen. Dit levert niet alleen duurzame warmte, maar kan ook nieuwe werkgelegenheid bieden aan het personeel van organisaties als iederz.

Wat hebben we hiervoor gedaan in 2016?

Binnen het energieprogramma is ‘biobased economy’ een wat smaller spoor als dit strikt op de energietransitie wordt betrokken. Een aantal innovaties die in Groningen plaatsvinden zijn echter wel degelijk relevant voor de toekomstige energievoorziening. In Groningen, als groengashoofstad, worden door verschillende partijen grote hoeveelheden groen gas geproduceerd uit organische restromen en vaak is energieproductie de eerste stap in het benutten van organische restproductie en leidt deze toepassing regelmatig tot hoogwaardiger toepassingen. Er is een sterke verwantschap tussen biobased en circulaire economie.
In een brief aan de raad is kort na de jaarwisseling een overzicht gepresenteerd van de recente ontwikkelingen.
Projecten 2016

  • Benutting van gras als grondstof voor papier en karton. We hebben door KNN op een rij laten zetten wat de kansen zijn om van het maaisel uit de ecologisch beheerde bermen in Groningen een product te maken. Verschillende partijen in de keten van producenten tot afnemers zijn bereid zich gezamenlijk in te zetten voor het produceren van een gebruiksvoorwerp op basis van bermgras;
  • De laatste fase van de wijk Reitdiep wordt ontwikkeld als ecologische wijk waar afvalwater op een innovatieve wijze wordt ingezameld met het oog op het terugwinnen van nutriënten en het produceren van energie. Voor zwart water (toiletwater) en organisch keukenafval (GF) wordt een vacuümrioolstelsel aangelegd in de wijk. Tevens is afvalwater dat op deze wijze wordt ingezameld zeer geschikt om energie uit te winnen;
  • Test hogedrukvergister: deze wordt getest op Entrance. Het rendement hiervan is vele malen hoger dan bij de nu gangbare vergisters;
  • Test van een technologie waarbij elektriciteit die wordt opgewekt door zonnepanelen kan worden omgezet in Methaan. De gemeente Groningen ondersteunt vanuit het energieprogramma dit onderzoek;
  • Demonstratiemodel van een full-scale vergister van swill (keukenafval), waarbij het geproduceerde biogas wordt opgewerkt tot groen gas dat in een brandstofcel met hoog rendement wordt omgezet in elektriciteit en heet water;
  • De creatieve sector in Groningen wordt sinds enkele jaren geïnspireerd door hergebruik van biobased reststromen. Hun onderzoeken en bevindingen zijn gepresenteerd in een design-lab in de Suikerfabriek en daarna in het Van Abbemuseum in Eindhoven voor de Dutch Design Week;
  • Ons afvalbeleid is er op gericht zoveel mogelijk deelstromen uit huishoudelijk afval in te zetten als bruikbare grondstof. Daarnaast organiseerde de gemeente Groningen samen met de provincie, Energy Valley en Nederland Circulair een workshop met als doel de bekendheid van de circulaire economie te vergroten en kennis te delen.

Conclusie

In Groningen vindt zowel in laboratoria als op praktijkschaal zeer relevant onderzoek plaats op het gebied van de biobased en circulaire economie. Dit is tevens relevant voor ‘Groningen aardgasloos in 2035’ en de rol daarbij voor hernieuwbare gassen.