Jaarverslag 2016

4.2.3 Lokaal Gezondheidsbeleid, Infectieziektebestrijding en Openbare gezondheidszorg

In dit beleidsveld komen de volgende beleidsterreinen aan de orde:

  • Lokaal gezondheidsbeleid;
  • Infectieziektebestrijding;
  • Openbare gezondheidszorg.

Lokaal gezondheidsbeleid

We willen een stad zijn waar onze kinderen opgroeien tot gezonde volwassenen en waarin volwassenen gelijke kansen hebben op gezondheid en een gezonde levensloop. Hoe we dit willen doen staat beschreven in het uitvoeringsprogramma Samen Gezond in Stad. Dit is opgebouwd uit drie programmasporen Gezonde Stad, Gezonde Wijk en Gezonde Jeugd. Op het niveau van Groningen stad streven wij – met voortdurende aandacht voor de parallellie van belangen- naar een stedelijke omgeving die positief is voor de gezondheid en die burgers uitnodigt tot gezonde keuzes. Tussen de Groninger wijken bestaan substantiële verschillen qua leefwijze en leefstijl, die mede samenhangen met de sociaaleconomische situatie van de bewoners. Om deze reden investeren wij ook het komende jaar extra in de Groninger wijken met de grootste gezondheidsachterstanden. In het kader van gezonde jeugd willen wij een actieve en gezonde leefstijl onder jongeren stimuleren.

Infectieziektebestrijding

Op basis van de Wet publieke gezondheid hebben we een belangrijke rol in de bestrijding van infectieziekten. We zijn zowel verantwoordelijk voor preventieve maatregelen als voor bestrijding van (een epidemie van) infectieziekten, zoals tuberculose en seksueel overdraagbare aandoeningen (soa).

Openbare Gezondheidszorg

  • Jeugdgezondheidszorg;
  • Forensische geneeskunde;
  • Epidemiologie;
  • Technische hygiënezorg (waaronder inspecties kinderopvang;)
  • Milieugezondheidszorg;
  • Infectieziektebestrijding, tuberculosebestrijding, seksuele gezondheidszorg;
  • Geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio;
  • Crisisdienst.

Taken die GGD Groningen alleen voor de gemeente Groningen uitvoert, worden in andere onderdelen van deze Begroting benoemd zoals onder jeugd en vernieuwing sociaal domein.

Prestatie indicatoren

Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld in 2016 gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.

Indicator (en)

Behaald 2015

Beoogd 2016

Behaald
2016

Bezoekers SOA-centrum

4.605

5.200

4.974

Aantal positieve SOA's

21%

10-17%

27%

Prostitutiespreekuur, % positieve SOA's

10%

10%

10%

Gebruik e-hulpverlening

> 2014

>2015

>2016

Wat wilden we bereiken in 2016?

Lokaal gezondheidsbeleid
Lokaal gezondheidsbeleid richt zich op het beïnvloeden van gedrag en het stimuleren van een gezonde leefstijl, dit hebben wij gedaan door:  

  • Gezondheid en gezondheidsaspecten vaste criteria laten vormen bij het ontwikkelen van beleid op het vlak van participatie, armoede, onderwijs, sport en ruimtelijke ordening;
  • De verbinding tussen preventie, cure en care tot stand brengen/bevorderen;
  • Inzetten op het verkleinen van gezondheidsachterstanden op wijkniveau waarbij de bewoners worden betrokken bij de ontwikkeling van wijkvisies en andere projecten;
  • Voorwaarden creëren die jongeren stimuleren en uitdagen om een actieve en gezonde leefstijl aan te nemen;
  • Ouders stimuleren en ondersteunen om hun kinderen een gezond leefstijl aan te leren.

Leefstijlinterventies blijken onvoldoende effect te hebben op het aanleren van een gezonde levenswijze. Daarom hebben we structureel geïnvesteerd in factoren die op gezondheid en gezond gedrag van invloed zijn zoals werk, participatie, fysieke en sociale leefomgeving. In 2016 zetten we in op stedelijk en wijkniveau. In het afgelopen investeerden we ook in de Groninger jeugd, omdat een gezonde jeugd zichzelf en de samenleving de beste toekomstperspectieven biedt. We hebben opnieuw onze aandacht gericht op de thema’s gezond gewicht, psychosociale problemen, overmatig alcoholgebruik en perinatale sterfte.

'Gezond in' is het stimuleringsprogramma dat GIDS (Gezond In De Stad) gemeenten helpt bij het versterken van hun lokale aanpak van gezondheidsachterstanden en inpassing in het reguliere beleid. Het doel van het programma is om gezondheidsachterstanden binnen wijken te verminderen. De GIDS-gelden hebben we onder andere besteed aan Healthy Pregnancy 4 All, Groningen Fit en projecten ten behoeve van versterken samenwerking sociaal domein en eerstelijnsgezondheidszorg.

Tot slot is ingezet op een nauwe samenwerking en afstemming op het gebied van Healthy Ageing, Dit uitte zich onder andere in de voorbereiding van een Healthy Ageing-visie in relatie tot het nieuwe lokale gezondheidsbeleid.

Infectieziektebestrijding
We willen voorkomen dat infectieziekten zich verspreiden. We willen seksuele gezondheid behouden/beschermen en bevorderen en soa terugdringen. Doelgroepen weten de GGD te vinden voor soa-onderzoek en vragen over seksualiteitsproblemen en risicogedrag, waardoor er afname is van soa en andere gezondheidsproblemen (zoals abortus). Door nieuwe vormen van seksuele hulpverlening verwachten we op termijn een afname van de consulten op de spreekuren met een groter bereik van de doelgroep. Daarnaast hebben we ons zoveel mogelijk aangesloten bij nieuwe ontwikkelingen op e-health gebied.

Openbare gezondheidszorg

We willen de publieke gezondheid effectief en efficiënt organiseren.

Wat hebben we hiervoor gedaan in 2016?

Lokaal gezondheidsbeleid

  • Vergroten expertise op het gebied van gezond opgroeien, gezond oud worden en een gezonde levensloop;
  • Investeren in factoren die van invloed zijn op gezondheid en scheppen voorwaarden die onze Stadjers uitnodigen tot gezond gedrag;
  • Uitvoeren plan van aanpak Selwerd Fit (zie rapport “Wijkontwikkeling Selwerd, kennis en potentie verbinden”);
  • Aandacht voor preventie en gezondheid vanuit de Wij-teams, onder andere via de buurtwerkers met aandachtsgebied gezondheid;
  • Uitvoeren (in Lewenborg en Hoendiep) het project “Welzijn op recept”;
  • Aanpakken overgewicht op een integrale manier met behulp van de JOGG-methodiek (nu onder andere Selwerd Fit);
  • Uitvoeren maatregelen uit het uitvoeringsprogramma “De maat is vol” (Alcohol en jongeren 2013-2016);
  • Bevorderen psychosociale gezondheid van de jeugd onder andere inzet van het consultatieteam Pesten, uitvoering training Plezier op school;
  • Voortzetten uitvoering Healthy Pregnancy 4All samen met het Erasmus medisch centrum Rotterdam gericht op het terugdringen van de perinatale sterfte;
  • Uitvoeren Stimuleringsprogramma Lokale Aanpak Gezondheidsachterstanden.

Infectieziektebestrijding

  • Er zijn 43 gerichte voorlichtingsactiviteiten uitgevoerd op MBO, HBO-V, Humanitas en VO. Ook zijn we actief geweest op de Kei-markt;
  • Risicogroepen zoals heteroseksuelen met wisselende onveilige sekscontacten, jongeren, Antillianen/Arubanen/Hindoestanen, asielzoekers, statushouders, homoseksuele mannen, prostitue(e)s, HIV-positieven zijn gericht voorgelicht;
  • Er zijn in stad en ommeland vele voorlichtingsactiviteiten en trainingen uitgevoerd, vooral door Assense (voorlichting over seksuele gezondheid voor en door asielzoekers). Gebruik werd gemaakt van theater en peereducators;
  • De LHBT-werkgroep is ingezet op het verstevigen van de netwerken met organisaties vanuit de diverse risicogroepen;
  • De Sensebus heeft scholen, jongerencentra en festivals bezocht om diverse thema’s waaronder seksualiteit/soa, alcohol-&drugsverslaving, huiselijk geweld en weerbaarheid aan de orde te stellen;
  • Het thema (seksuele) weerbaarheid onder jongeren is ook opgepakt via activiteiten als WeCanYoung en een pilot e-health;
  • Voor WeCanYoung zijn gastlessen en workshops uitgevoerd, bijscholingsbijeenkomsten voor vrijwilligers, professionals en samenwerkingspartners;
  • Het Project Liefde en Genot;   
  • Actief betrokken bij ketenaanpak mensenhandel en prostitutiebeleid in stad en provincie;
  • E-health, chatten, via de website Girls4you en Sexjobs zijn sms/mail berichten aan vrouwen gestuurd met een preventieboodschap en een link naar de website van de GGD;
  • De website van de GGD is meer dan 9.000 keer door unieke personen bezocht. De meeste views waren de pagina’s ‘seksualiteit/soatest’, hier is bijna 11.300 keer op gekeken;   
  • Er zijn wachttijd en doorlooptijdmetingen gedaan. Degene die het langst moest wachten was 10 minuten, de doorlooptijd was maximaal 30 minuten;
  • Samenwerking versterken.

Openbare gezondheidszorg

  • Uitvoering taken gemeenschappelijke regeling PG&Z.

Conclusie

Lokaal Gezondheidsbeleid
In de kadernota Samen Gezond in Stad, gezondheidsbeleid 2012-2015, is beschreven hoe we de ambitie 'Wij willen een stad zijn waar onze kinderen opgroeien tot gezonde volwassenen, en waarin alle volwassenen gelijke kansen hebben op gezondheid en een gezonde levensloop' willen realiseren. In het bijbehorende uitvoeringsprgramma is de ambitie via de drie programmasporen Gezonde Stad, Gezonde Wijk en Gezonde Jeugd uitgewerkt in concrete maatregelen. Het gezondheidsprogramma had een looptijd van 2012-2015. Eind 2015 beschikten we over onvoldoende actuele gegevens om het gevoerde beleid te kunnen evalueren en eventueel nieuwe prioriteiten te stellen. Bovendien vraagt gezondheidsbevordering om een langdurige aanpak. Daarnaast zijn we nog volop bezig met de (door)ontwikkeling van de WIJ aanpak. Daarom heeft de raad in oktober 2015 besloten om het gezondheidsbeleid voort te zetten voor de jaren 2016 en 2017. Gezondheidsbevordering vraagt om een langdurige aanpak. Het succes of effect van het gezondheidsbeleid kan overigens niet zonder meer hieruit worden afgeleid. Meerdere (f)actoren hebben immers invloed op de gezondheid van mensen; directe relaties tussen input en outcome kunnen daarom niet worden gelegd. Bovendien vraagt gezondheidsbevordering om een langdurige aanpak.

Infectieziektebestrijding
Het vindpercentage (zie ook prestatie-indicatoren) is gestegen omdat de grootste risicogroepen via triage gerichter op de spreekuren komen.

Openbare gezondheidszorg

Zie paragraaf Verbonden partijen, GR PG&Z