4.3.2 Vluchtelingen en asielzoekers
Asielbeleid en de uitvoering ervan is in de eerste plaats een Rijksverantwoordelijkheid. Het rijk verdeelt de huisvesting van vluchtelingen met een verblijfsvergunning over de gemeenten. Wij werken hierin goed samen met de woningcorporaties. Over de opvang van vluchtelingen zonder verblijfsvergunning is veel discussie. Waar het rijksbeleid – in onze ogen – tekort schiet ondersteunen we particuliere initiatieven die hulp bieden aan (uitgeprocedeerde) asielzoekers.
We willen in Groningen voorkomen dat asielzoekers en vluchtelingen op straat belanden, met criminaliteit in aanraking komen of een gevaar voor de volksgezondheid vormen en we willen dat deze kwetsbare nieuwkomers in onze stad toekomstperspectief hebben.
Voor 2016 en 2017 zijn vanuit het Rijk extra middelen beschikbaar gesteld ten behoeve van de verhoogde instroom vluchtelingen. Naast de reeds bestaande gemeentelijke structuur, is ervoor gekozen om gedurende 2 jaar het programma VAS in te richten ter verdere ondersteuning, versnelling en ontwikkeling van processen. Het programma voorziet ook in de behoefte om als gemeente de regie weer strakker op te pakken in het inburgeringstraject. Het programma VAS heeft middels het actieplan "De Groningse opgave Vluchtelingen 2016-2017", vastgesteld door college op 28-06-2016, verbinding gebracht in alle zaken aangaande de integratie van vluchtelingen. Het programma ondersteunt zowel de regio (23 gemeenten en provincie) als de interne gemeentelijke activiteiten en ontwikkelingen.
Prestatie indicatoren
Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld in 2016 gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
Prestatie indicator (en) | Behaald 2015 | Beoogd 2016 | Behaald |
|---|---|---|---|
Huisvesting vergunninghouders | 304 | 554 | 531 |
Aantal personen in noodopvang | 191 | 260 | 289 |
Verstrekkingen kindersteun | 4 | 3 | 3 |
Aantal ex-AMV's met leefgeld | 25 | 20 | 22 |
Wat wilden we bereiken in 2016?
Ook in 2016 wilden we voldoen aan de taakstelling huisvesting vergunninghouders.
Daarnaast streven wij ernaar te voorkomen dat mensen zonder voorzieningen op straat belanden. De gemeente Groningen biedt daartoe indien nodig opvang aan dakloze vreemdelingen.
Middels het programma VAS-verbinding leggen tussen in- en externe partijen. Hiertoe is er een overlegstructuur opgericht (bestuurlijke en ambtelijke regietafel). Via de bestuurlijke regietafel zijn wij aangehaakt bij de landelijke regietafel. Op ambtelijk niveau zijn we aangesloten via de werkgroep vergunninghouder G32.
Wat hebben we hiervoor gedaan in 2016?
Realiseren van de taakstelling huisvesting vergunninghouder en bieden van maatschappelijke begeleiding.
In samenwerking met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en de woningbouwverenigingen en woningcorporaties in Groningen zorgen we voor het huisvesten van vergunninghouders. In 2016 hebben wij in totaal 531 vergunninghouders gehuisvest op een taakstelling van 554 te huisvesten vergunninghouders. Dit betekent dat we een achterstand hebben van 23 nog te huisvesten vergunninghouders. Gemeenten mogen een half jaar achter lopen bij het realiseren van de taakstelling.
De maatschappelijke begeleiding van vergunninghouders wordt voor de gemeente Groningen uitgevoerd door Humanitas. De maatschappelijke begeleiding is in 2016 geïntensiveerd en omvat nu een groot aantal leefgebieden: wonen, onderwijs, taal, werk, gezondheid en activering. In 2016 is tevens een start gemaakt met de uitvoering van de participatieverklaring als onderdeel van de maatschappelijke begeleiding.
Opvang van daklozen vreemdelingen en knelpunten noodopvang.
Asielzoekers die rechtmatig in Nederland verblijven maar niet in aanmerking komen voor opvang door het Rijk, bieden wij materiële ondersteuning via het fonds knelpunten noodopvang. Ook mensen die niet rechtmatig in Nederland verblijven, maar wel actief meewerken aan het verkrijgen van (reis)documenten, komen voor ondersteuning in aanmerking.
Sinds maart 2015 biedt de gemeente Groningen op grond van gerechtelijke uitspraken sobere opvang aan dakloze vreemdelingen, de bed bad brood-voorziening. Deze vorm van opvang is op basis van een tijdelijke regeling in 2016 gecontinueerd. Als centrumgemeente voeren we dit uit voor de hele provincie Groningen. Het aantal mensen dat opvang krijgt is in 2016 verder toegenomen tot 289 eind 2016.
Wij vergoeden de eigen bijdrage voor medicatie van onverzekerbare vreemdelingen. Het gaat om een eigen bijdrage van vijf euro per medicijnregel. Dit bekostigen wij uit het fonds knelpunten noodopvang. Per maand maken tussen de 100 en 150 personen gebruik van de regeling.
Via het fonds kindersteun bieden wij ondersteuning aan minderjarige kinderen van mensen die niet rechtmatig in Nederland verblijven. Begin 2016 kregen nog drie minderjarige kinderen -behorende tot twee gezinnen- verstrekkingen uit het fonds kindersteun.
Ondersteuning Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen (ex-AMV's)
Wij subsidiëren Vluchtelingenwerk Noord-Nederland voor het bieden van maatschappelijke- en juridische ondersteuning van ex-AMV's, gericht op ofwel het verkrijgen van een verblijfsstatus, dan wel het realiseren van terugkeer naar het land van herkomst. Ex-AMV's die actief meewerken aan het verkrijgen van een helder toekomstperspectief komen tevens in aanmerking voor materiële ondersteuning in de vorm van leefgeld. Eind 2016 kwamen nog 22 ex-AMV's in aanmerking voor verstrekking van leefgeld.
Op lokaal niveau zijn de volgende zaken in 2016 afgerond:
- Opening (2015) en sluiting noodopvang (2016);
- Voorbereiding twee asielzoekerscentra;
- Interne afstemming binnen gemeente opgestart (middels werktafel en kennisnetwerk);
- We hebben ervoor gezorgd dat kinderen in de noodopvang aan de van Swietenlaan op twee scholen onderwijs kregen;
- Externe afstemming met COA, onderwijs, woningcorporaties, Nidos (AMV'ers), Humanitas, vrijwilliger organisaties en de landelijk aangestelde regio coördinatoren GGD en werktoeleiding;
- Diverse werk- en netwerkbijeenkomsten georganiseerd.
Conclusie
De taakstelling huisvesting vergunninghouders hebben wij in 2016 nagenoeg gehaald. De maatschappelijke begeleiding aan vergunninghouders is geïntensiveerd en uitgebreid met de participatieverklaring. Door het bieden van sobere opvang aan dakloze vreemdelingen in de zogenoemde bed bad brood-voorziening, voorkomen we dat mensen zonder voorzieningen op straat terecht komen. Vanuit deze voorziening werken zij aan verheldering van het toekomstperspectief.
Om een bijdrage te leveren aan de opvang van de sterk toegenomen stroom vluchtelingen is in oktober 2015 een noodopvanglocatie van het COA in gebruik genomen. Hier verbleven 550 mensen die nog in afwachting waren van de start van hun asielprocedure. De noodopvanglocatie is in oktober 2016 beëindigd.